Op zo’n 50 kilometer landinwaarts vanaf Barcelona, doemt de rotsformatie Montserrat op in het Catalaanse landschap. Deze zo geliefde berg trekt al eeuwenlang pelgrims en vormde een inspiratiebron voor Gaudí en andere kunstenaars. De omgeving is fantastisch voor wandelaars en natuurliefhebbers.

Bedevaartsoord

De Montserrat werd een katholiek bedevaartsoord na de herovering van Catalonië op de islamitische bezetters in de 9de eeuw. Volgens de christelijke overlevering hoorde een groep schaapherders op een zomeravond in het jaar 880 op het Catalaanse platteland plotseling een engelenkoor zingen. Daarna daalde een goddelijk licht neer op een bijzondere berg, de enige in zijn soort in de wijde omgeving. Toen de bisschop van Manresa, ongeveer 25 kilometer verderop, het ongelooflijke verhaal ter ore kwam, besloot hij deze ‘heilige’ berg zelf te beklimmen om het voltrokken wonder te aanschouwen. In een grot trof hij een houten beeld van de Maagd Maria, dat hier mogelijk verstopt was door de christenen tijdens de Moorse invasie. Hij wilde het losrukken en meenemen, maar het gaf niet mee. De bisschop begreep dat de maagd op deze plek vereerd wilde worden. Hij besloot er een kapel te laten bouwen.

De heilige grot (santa cova) en het kapelletje staan er nog steeds. Op 720 meter hoogte werd in de 11e eeuw het benedictijnse klooster Monestir de Montserrat gebouwd, waar het beeld van de Maagd haar plek kreeg. Dit is tegenwoordig het hart van de Montserrat (letterlijk: gezaagde berg). Het heiligdom oefent een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op katholieke pelgrims, die jaarlijks met miljoenen de Maagd La Moreneta (letterlijk ‘De Donkere’) bezoeken. Catalanen vernoemen hun kinderen zelfs naar de berg. Gangbare afgeleide namen die je in Catalonië vaak hoort, zijn Montse, Mont, Muntsa, Serrat of Rat.

In het klooster zelf leven nog altijd tientallen monniken. Zij beheren de uitgebreide bibliotheek met meer dan 300.000 werken. Iedere dag om 11.00 uur begint de gregoriaanse mis die wordt aangekondigd door het luiden van de kerkklokken die galmen tussen de bergtoppen. Hoogtepunt is voor veel bezoekers het jongenskoor Escolanía, dat elke dag stipt om 13.00 uur in de kloosterkerk optreedt.

De kraampjes van locals die honing, kaas en andere lekkernijen verkopen zijn van familiebedrijfjes uit de omgeving. De lokale specialiteit is mel i mató, zachte geitenkaas met ambachtelijke honing.

Natuur

Maar ook als je niet gelovig bent, is Montserrat de reis waard. De surrealistische bergketen is een wonder op zich. De punten van de rots lijken wel reusachtig dikke vingers. De indrukwekkende toppen rijken tot meer dan 1200 meter hoogte. Het enorme kloostercomplex dat er is gebouwd lijkt erbij in het niets te vallen. Neem vanaf het centrale plein de kabelbaan de Funicular de Sant Joan naar de top van de Montserrat, de Mont Sant Joan (1236 meter). Hierboven heb je meteen een magnifiek uitzicht over Montserrat en de omgeving. Lopend naar boven kan natuurlijk ook. De natuur onderweg is uniek voor Catalonië, niet voor niets is dit een natuurpark. Je komt er pijnbomen tegen, die zo kenmerkend zijn voor de Middellandse Zeekust, maar ook berken en eiken. En als je geluk hebt sta je ineens oog in oog met een troep wilde berggeiten, die op de hellingen op de meest onmogelijke plekken staan te eten, maar ook gewoon langs het pad. Voor veel wandelaars is een hike op de Montserrat net zo helend als het bezoek aan de Zwarte Madonna voor religieuze pelgrims.

Montserrat is ook het hoogtepunt van de Catalaanse pelgrimsroute naar Santiago en het pad van Sint-Ignatius passeert hier eveneens. De mogelijkheden om te wandelen zijn talrijk. Een mooie wandelroute is vanaf de parkeerplaats van Can Maçana aan de andere kant van de berg naar de ‘Roca Foradada’. Onderweg spot je met helder weer de Pedraforca, een berg in de Catalaanse Pyreneeën, die bekend is vanwege zijn dubbele top.

Kunst

Nog een optie is om naar de kapel te lopen bij de santa cova, de heilige grot waar het allemaal zou zijn begonnen. Onderweg kom je langs de beelden – vijftien in totaal - die architect Antoni Gaudí en zijn leerling Josep Llimona hebben gemaakt.

Voor kunstliefhebbers is er bij het klooster ook een bijzonder museum te vinden. Hier is een groot deel van de donaties die het klooster in de loop der eeuwen heeft ontvangen, te bezichtigen. Het Museu de Montserrat is gevestigd in een gebouw uit 1929, ontworpen door modernistisch architect Josep Puig i Cadafalch. Er hangen werken van Dalí, El Greco en Picasso, maar er zijn ook schatten uit het oude Egypte, zoals een mummie van een jong meisje.

Hoe kom je er?

Montserrat bereik je op verschillende manieren. Als je met de auto komt kun je parkeren bij de grote parkeerplaats bij treinstation Monistrol en de ritstrein naar boven nemen of helemaal naar boven rijden tot je de parkeerplaats bij het klooster bereikt.

Vanaf Barcelona neem je bij station Plaça Espanya de trein R4. Vervolgens kun je vanaf station Montserrat Aeri omhoog met een kabelbaan, wat al een belevenis op zich is vanwege de fantastische uitzichten. Een andere mogelijkheid is om vanaf treinstation Monistrol de ritstrein naar boven te nemen. Vanuit Barcelona worden ook busreizen naar Montserrat georganiseerd waar het vervoer bij is inbegrepen.

Overnachten

De echte magie van Montserrat ontdek je als de meeste toeristen en dagjesmensen weer vertrokken zijn. Er zijn verschillende opties om te overnachten op de berg, in het klooster zelf of in een van de hotels ter plekke, zoals het Hotel Abat Cisneros of de Alberg Abat Oliba.

Header foto © Servicios Editoriales Georama